ŁADOWANIE STRONY...

💉 Badania profilaktyczne – jak monitorować swoje zdrowie?

© Miłosz Szkudlarek 2022-01-08
Icon1 Icon2 Icon3

🕮  SPIS TREŚCI  🕮

  1. Zdrowie jest najważniejsze
  2. Jaką rolę pełnią badania profilaktyczne?
  3. Jak często wykonywać badania profilaktyczne?
  4. Zakres badań profilaktycznych
  5. Badania krwi – dla wszystkich
  6. Inne badania – dla wszystkich
  7. Badania profilaktyczne specyficzne dla kobiet
  8. Badanie profilaktyczne specyficzne dla mężczyzn
  9. Podsumowanie

Zdrowie jest najważniejsze

Dla niektórych to frazes, a dla niektórych zdanie z prawdziwą wartością. Faktem jest jednak, że po prostu lepiej być zdrowym. Nie byłbym sobą, gdybym w tym miejscu nie przypomniał, że zdrowie to nie tylko brak choroby, ale stan dobrostanu, który obejmuje również dobrostan psychiczny i społeczny. Co prawda temat tego artykułu nie traktuje o tych pozostałych, jednak podkreślam to zawsze, gdyż są one równie ważne, co zdrowie fizyczne.

Żyjemy w czasach, w których utrzymanie zdrowia nie jest proste. Żywność ogólnodostępna jest co raz gorszej jakości, postęp technologiczny truje nam powietrze, z jednej strony medycyna i nauka wydłuża nam życie, a z drugiej choroby cywilizacyjne skutecznie je skracają, całymi latami żyjemy w pośpiechu, nie mamy czasu dla siebie i bliskich.

Na niektóre rzeczy nie mamy wpływu i im szybciej się to zaakceptuje tym lepiej dla naszej psychiki. Namawiam jednak do zdecydowanego działania w tych obszarach, na które mamy realny wpływ. Jednym z takich obszarów jest kontrola naszego zdrowia, czyli badania profilaktyczne. Nie jesteśmy niezniszczalni, a im szybciej dostrzeżemy, że coś jest nie tak, tym lepiej możemy zareagować.

Jaką rolę pełnią badania profilaktyczne?

Profilaktyczną 😀

Jak już wspomniałem – w wielu patologiach liczy się czas. Im szybciej postawi się trafną diagnozę, tym większa szansa na pozytywny przebieg. I bynajmniej nie mówimy tu o godzinach czy dniach, ale miesiącach i latach. Problemem diagnostyki nie jest najczęściej częstotliwość badań a ich całkowity brak. Ty na szczęście jesteś świadomy, ponieważ czytasz właśnie artykuł o tym traktujący. Gratuluję! A teraz przechodzimy do konkretów!

Jak często wykonywać badania profilaktyczne?

Myślę, że w tym miejscu warto wspomnieć, że mówię o ogólnopopulacyjnych wytycznych. Każdy przypadek jest indywidualny i w zależności od Twojego stanu zdrowia, częstotliwość może być różna. Jak zawsze – porada specjalisty nie zaszkodzi. Jeżeli jednak czujesz się dobrze i nie masz niepokojących objawów to podstawowe badania profilaktyczne należy robić w takcie rocznym.

Wyjątkiem są samobadania w kierunku nowotworowym – te są łatwe do wykonania, robione przez nas i dotyczą poważnych zagrożeń, dlatego powinno wykonywać się je częściej. Mowa tu o badaniu piersi u kobiet i jąder u mężczyzn.

Specjalistyczne badania zaleca się robić czasem w częstotliwościach większych niż rok, będę o tym wspominać przy każdym z badań, które się do takich zalicza.

Pamiętaj, że nie można wykonywać badań profilaktycznych za często. Zdecydowana większość z nich jest nieinwazyjna lub mało inwazyjna (morfologia, badanie palpacyjne), przez co można je wykonywać w dowolnej częstotliwości. Ograniczeniem są nasze chęci, świadomość, czas i pieniądze. Jeżeli już o tych ostatnich mowa. Tak, komplet badań uszczupli znacząco Twój portfel. Prawdopodobnie również nie zmieni w tym temacie w przeciągu najbliższych lat (ani koszty nie pójdą w dół, ani nie będziemy zarabiać dużo więcej – mowa oczywiście o stałym stanowisku pracy, rozwój zawodowy, jak i odpowiednie zarobki również są składową zdrowia i szczęścia, ale o tym innym razem). Pytanie jakie masz priorytety lub/i alternatywy. Podpowiem, tych drugich nie ma. Albo się przebadasz raz na jakiś czas i będziesz znać swój stan zdrowia, albo ryzykujesz, że coś się dzieje a Ty nawet nie zdajesz sobie z tego sprawy.

Zakres badań profilaktycznych

Najprostszym badaniem profilaktycznym jest kontrola parametrów krwi. Zazwyczaj razem z krwią bada się mocz. Kolejną grupą badań są badania w kierunku wykrycia patologii w organach – tutaj w zależności od miejsca badania będziemy mówić o EKG, RTG, sondowaniu i innych. Oprócz tego zaleca się również wykonywać badania stomatologiczne, okulistyczne, czy wysiłkowe.

Teraz przejdziemy już do konkretów dotyczących konkretnych grup.

Badania krwi – dla wszystkich

W ramach badania krwi warto wykonać następujące badania:

  • morfologia z OB. – badanie informujące o parametrach krwi i ilości poszczególnych krwinek, dostarcza ogólnych informacji na temat zdrowia i potrafi wskazać wiele stanów nieprawidłowych w organizmie, często jest pierwszym krokiem w diagnozie. Poziom OB służy jako wskaźnik procesów zapalnych,
  • kreatynina (nerki) – jest to produkt uboczny przemian kreatyny, fosfokreatyny i ATP. Podwyższony poziom może sugerować nieprawidłowe działanie nerek. Jako, że sporo rozmawiamy tutaj o treningu siłowym to należy wspomnieć, że poziom kreatyniny we krwi zależy od ilości masy mięśniowej, a także przemian wymienionych wcześniej związków. Oznacza to, że osoby z większą masą mięśniową będą miały poziom kreatyniny wyższy (ja na przykład mam permanentnie górą granicę normy – 1.3j), jak również to, że nie należy badać jej poziomu dzień po ciężkim treningu siłowym,
  • lipidogram (układ sercowo-naczyniowy) – badanie to pozwala ocenić stężenie tłuszczu we krwi. W ramach badania oznacza się cholesterol całkowity, HDL, LDL, trójglicerydy. Wykroczenie poza normy może świadczyć o podwyższonym ryzyku chorób układu sercowo-naczyniowego, jednak interpretację powinien przeprowadzić lekarz. Osoby z wyższym ryzykiem wystąpienia wspomnianych chorób, powinny kontrolować te parametry uważniej. A jest ich niestety sporo, bo prawie co drugi zgon dotyczy chorób sercowo-naczyniowych,
  • glukoza (trzustka) – poziom cukru we krwi pozwala stwierdzić ryzyko występowania cukrzycy
  • próby wątrobowe (ASP, ALT, GGTP i inne) – dzięki oznaczeniu poziomu tych parametrów możemy określić stan wątroby. Organ ten ma zdolność samoregeneracji, a podwyższone poziomy mogą świadczyć o ostrym jak i przewlekłym stanie zapalnym,
  • hormony tarczycy (TSH, fT3, fT4) – hormony tarczycy wpływają na bardzo wiele reakcji organizmu. Ich poziomy regulują intensywność metabolizmu (co nie oznacza, że to przez tarczycę się nie chudnie 😉). W przypadku niedoczynności lub nadczynności następuje dalsza diagnoza mająca na celu ustalenie przyczyny i podjęcie dalszych kroków,
  • poziom witaminy D (25(OH)D3) – witamina D odpowiada za ogrom funkcji w organizmie. Smaczku dodają fakty, że nauka nie zna jeszcze wszystkich jej zastosowań, gdyż odkrywa się receptory tego związku w różnych organach oraz to, że niedobór stwierdza się u 90% Polaków. Dlatego kontroluj jej poziom i wprowadź odpowiednią suplementację w okresie jesienno-zimowym.

Inne badania – dla wszystkich

Inne badania profilaktyczne, które również każdy powinien wykonywać:

  • badanie ogólne moczu – diagnostyka układu wydalniczego i chorób nerek
  • USG jamy brzusznej – co parę lat
  • RTG płuc – szczególnie dla palaczy, również co parę lat (im wyższe ryzyko i wiek tym częściej)
  • EKG – co parę lat
  • kontrola ciśnienia krwi – dla osób z grup zagrożenia nawet co miesiąc
  • dermatoskopia – badanie znamion skórnych
  • gastroskopia – raz na 5 lat po 40 roku życia

Badania profilaktyczne specyficzne dla kobiet

  • badanie ginekologiczne, cytologia
  • USG dopochwowe – co parę lat
  • USG piersi / mammografia
  • oznaczenie poziomu hormonów płciowych

Badanie profilaktyczne specyficzne dla mężczyzn

  • badania proktologiczne i urologiczne
  • PSA (prostata, tylko dla mężczyzn w wyższym wieku) – białko PSA jest wytwarzane przez gruczoł krokowy, jego poziom może dostarczyć informacji o stanie tego narządu. Oznacza się go z krwi. Należy pamiętać o odpowiednim przygotowaniu się do badania,
  • badanie hormonów płciowych po 30. Roku życia (testosteron, wolny testosteron, SHGB itd.) celem rozpatrzenia wprowadzenia hormonalnej terapii zastępczej

Podsumowanie

Zdecydowanie warto wiedzieć „co siedzi pod maską” i wykonywać badania profilaktyczne. W młodym wieku większość z nich wystarczy wykonywać tylko raz do roku. Im jesteśmy starsi i podlegamy większemu ryzyku chorób tym z reguły częściej powinniśmy się badać. Nie ulega jednak wątpliwości, że warto. Warto być zdrowym i warto czynić odpowiednie kroki, aby to zdrowie utrzymać. Badania profilaktyczne są właśnie jednym z takich kroków. Zdrowia nam wszystkim!

Icon1 Icon2 Icon3
Miłosz Szkudlarek     2022-01-08
 badania profilaktyczne, badani profilaktyczne 40+, badania profilaktyczne - co badać? badania profilaktyczne dla mężczyzn, badania profilaktyczne dla kobiet, badania profilaktyczne a zdrowie

Autor: Miłosz Szkudlarek

Me

Artykułów na stronie: 19


Trener online, trener personalny, instruktor trójboju siłowego, wicemistrz świata WPA, autor książki i kursów oraz twórca tej strony. Podwójny inżynier Politechniki, na co dzień programista. W wolnych chwilach trenuję dwubój olimpijski, trójbój siłowy, gram w siatkówkę, bilard, szachy i na trąbce.